Duty of educational institutions

16. (1) Sorkar leh vengchhung thuneitute’n an vengchhung a sorkar ta leh hriatpui a zirna in awm zawng zawngte chuan mitin huapzo zawngin an kalpui theih nan hetiang hian an tih tir tur a ni.

(i) enhranna awm lovin mi tupawh admission an pe tur a ni a, infiamna leh activities zawng zawngah an telh vek tur a ni.

(ii) Building, campus leh thildang reng reng mitin hman theih a ni tur a ni.

(iii) nuam taka mitin an awm theih nan mitin an mamawh ang zel a ngaihtuah sak tur a ni.

(iv) mimal an mamawh ang zel a support pek leh zirna leh environment zawng zawng mitin huapzo turin an kalpui tur a ni.

(v) mitdel emaw beng ngawng emaw, a pahnih a ni kawp te tan an hriatthiam theih tur a zirna kalpui.

(vi) zirna kawnga harsat bikna neite a rang thei ang bera zawnchhuah a an zir theih dan tur kawng zawn pui thuai a, an harsatna sutkian sak.

(vii) an thlen chin vil reng a, an hmasawnna hmuhsak chunga zirlai dinhmun hriatchian sak.

(viii) kal velna tur ngaihtuah saka, harsatna bik neite tana puitu ngaihtuah sak.

Specific measures to promote and facilitate inclusive education

17. Section 16-na in a phût angin Sorkar leh vengchhung thuneituten a hnuai ami ang hian hma an la tur a ni;

(a) zirchianna (survey) kum nga apiangah an nei ang a, naupang rualbanlo zat leh an dinhmun chiang takin an tarlang tur a ni.

Zirchianna hi he dan hman anih atangin kum 2 chhung ngei ngei in an nei tur a ni.

(b) zirtirtute trainingna tha tâwk an nei tur a ni.

(c) zirtirtu atana lak zingah Rualbanlo ngei kutzaizir hmanga zirtirna pe thiamte, mitdel hawrawp hmang thiamte bakah naupang hriatna kawnga danglam bikte zirtirna kawnga thiam bikna nei lak ni se.

(d) Mi zawng zawng huapzo thei tura zirna hmun kalpui anih theihna atana mi thiambik tura training pek te.

(e) zirna hmun hrang hrangte ti chak thei tura an mamawh pechuak thei centre changtlung tak din.

(f) zirtirna pekchhuah nan a thil hman thin zawng zawngte – Braille leh sign language te tihchangtlung leh ni tina an mamawh anmahni ngeiin an sawichhuah theih nan hmasawn tir a, an phak ang tawk a an community a hmantlak ni tur a chher.

(g) zirlaibu leh zirna hmanraw dangte an mamawhna mil zela an hman tangkai theih tur Rualbanlo kum 18 chin hnuailam tan a man lova sem.

(h) Scholarship benchmark Rualbanlote hnena semchhuah.

(i) naupangin an mamawh ang zel a curriculam tih danglam bakah exam dan phung thlak danglam a Rualbanlote tan a exam hunchhung pawh sei te, scribe emaw amanuensis pek te, Rualbanlo zirlaite tan a second leh third language course âwl te.

(j) zirtir dan kalpui danin hma a sawn theih nana zirchianna buatsaih

(k) a tul dang mamawh dan a zirin.

Adult education

18. Sorkar leh thuneituten puitling Rualbanloten zirna adult education leh programme dang kaltlanga an dawn theih nana hmalak.