1. Hming huam chin hman tan hun :
(1) He Dan hi Persons with Disabilities (Equal Opportunities, Protection of Rights and Full Participation) Act, 1995 “Pianphunga Rualbanlote (mi pangngaite anga hamthatna angkhat, chanvo humhalhna leh chutianga an khawsak ve theihna) Dan, 1995” ti a koh a ni ang.
(2) Jammu & Kashmir State tiam lovin ram pum a huam ang.
(3) Sawrkar Laipuiin hriattirna thuchhuah a siam tahrik ni atangin hman tan a ni ang.

2. Sawifiahna : A chunga thuin a mamawh anih loh chuan he Danah hian -
(a) ‘Sawrkar thuneitu’ tih awmzia chu :
(i) Sawrkar Laipui nena in kungkaih emaw avaiin emaw a then azar Sawrkarin sum leh pai a tumsak eng pawl pawh emaw, Contonment Act, 1924 anga din Cantonment Board leh Sawrkar Laipuiin;
(ii) Sate Sawrkar nena inkungkaih emaw avaiin emaw a then a zar emaw, State Sawrkarin sum leh pai a tumsak eng pawl pawh emaw, tualchhung thuneitu engpawh Cantonment Board nilo tawh phawt; leh State Sawrkar;
(iii) Central Coordination Committee leh State Executive Committee leh State Sawrkar lam thil.


(b) ‘Mitdelna’ in a kawh chu a hnuaia mi eng ber emaw a tuar hian a ni :-
(i) Engmah hmuh theihlohna; emaw
(ii) Mit endikna tarmit hmanga Mit thalam zawkin a hmuh fiah theih chin point chhinchhiahna (Snellen) 6/60 emaw 20/200 chin pel lo; emaw
(iii) hmuh theih chin bik nei degree 20 emaw a aia tam emaw.

(c) ‘Central Coordination Committee’ tih awmzia chu Section 3-na Sub-section anga din Central Coordination tihna a ni;
(d) ‘Central Executive Committee’ tih awmzia chu seciton 9-na sub-section (1) anga din tihna a ni;
(e) ‘Thluak diklo (Cerebal palsy)’ tih awmzia chu pian hma, pian hnu emaw, nausen than pek lai huna thluak diklohna avanga awmphung pangngai lo anga chhiatna lo awm, that lam pan theilo chi pawl a mi tihna a ni;
(f) ‘Chief Commissioner’ tih awmzia chu section 57-na sub-section (1) na anga ruat Chief Commissioner tihna  ni;
(g) ‘Commissioner’ tih awmzia chu section 60-na sub-section (1) na anga ruat Commissioner tihna a ni;


(h) ‘thuneitu (Competent authority)’ tih awmzia chu section 50-na anga ruat thuneitu tihna a ni;
(i) ‘rualbanlohna’ tih awmzia chu;
(i) Mitdelna
(ii) hmuhtheihna chau (low vision)
(iii) phar dam leh
(iv) ri hriatna fello/ thalo
(v) taksa chet vel theihlohna
(vi) rilru kimlohna
(vii) rilru lam natna (mental illness)

(j) ‘hnathawktulu (employer)’ tih awmzia chu;
(i) Sawrkar lamah chuan Department hotu lu ber emaw chumi chuan thuneihna nei ni a hriattir;
(ii) Pawl lamah chuan an pawl Pisa hotu lu ber

(k) ‘Pawl (establishment)’ tih awmzia chu Sawrkar Laipui a bial then (Provicial) emaw, State emaw, State Dan-a siam enkawlna hnuaia mi a ni emaw, Companies Act, 1956 section 617-na anga din Sawrkar emaw, tualchhung thuneitu emaw Sawrkar Company ta emaw, enkawl emaw tanpui emaw ang chi pawl tihna a ni a, sawrkar Department a huam tel bawk..

(l) ‘ri hriatna thalo’ tih awmzia chu ti ti theihna tawk a hlaah beng thalamin ri tehna a Decibel 60 chin chunglam a ringa hriat theihlohin ‘ri hriatna thalo’ hian a huam a ni.

(m) ‘rualbanlote puala zirna hmun’ tih awmzia chu rualbanlote lo dawnsawnna, enkawlna, venhimna, lehkha zirtirna, thiam zirtirna, chhawmdawlna emaw rualbanlote tana thil dang reng reng tanpuina leh zirtirna hmun tihna a ni.

(n) ‘phar dam leh’ tih awmzia chu a hnuaia tarlan eng ber emaw, la vei si Phar natna atang dam leh tawh si tihna a ni:-
(i) Kut emaw, Ke emaw in a engmah hriattheihlohna leh mit emaw, mitvun emaw a landan phunga piansualna awm si lova engmah hriattheihlohna leh zenna;
(ii) Hmuhtheihna lang thei a piansualna leh zeng awm si hna rum ni lemlo thawk thei khawpa an kut leh ke chetvel thei bawk si;
(iii) Eizawnna hna thawk theilo khawpa piansualna leh kum upat avanga tar;

(o) ‘chetvel theihlohna’ tih awmzia chu ruhchuktuah emaw, tihrawl thatloh avanga kut leh ke chetvel theih lohna emaw thluak diklohna chi reng reng
 (p) ‘Damdawi lam thuneitu’ tih awmzia chu Sawrkar thuneitu in a a hriattir, he Dan in a a kawhhmuh anga siam Damdawi In emaw, zirna hmun emaw tihna a ni.

(q) ‘Rilru damlohna’ tih awmzia chu pianphunga rilru kimlote ni lo, rilru lama natna chi reng reng a ni;

(r) ‘Pianphunga rilru kimlo’ tih awmzia chu rilru insiam puitling lo, finvarna lam huihphai anga awmte tihna a ni;

(s) ‘Hriattirna (notification)’ tih awmzia chu Sawrkar thuchhuah siama hriattirna tihna a ni.

(t) ‘Pianphunga rualbanlo’ tih chu eng piansualna pawh nise Dawmdawi lama thuneitu in a a Pianphunga rualbanlohna chu za a sawmli (40%) aia tlemlo a ni tih ziaka a hriatpui tihna a ni

(u) ‘Mit thalo (person with low vision)’ tih awmzia chu Dawmdawia enkawl hnu emaw, hmanraw changkang hmanga siam dik hnu pawha hmuhtheihna thatloh lam pan zel, nimahsela, hmuhtheihna hmanraw hmanga a hnathawh tur thawk thei khawpa hmuthei si tihna a ni
 
(v) ‘Kawhmuh (prescribed)’ tih awmzia chu he Dan in a a kawhhmuh tihna a ni.

(w) ‘Chhawmdawlna (rehabilitation)’ hian a kawh chu pianphunga rualbanlotena an taksa ruangam an taksa bung hrang hrang in a a hriat theihna, finna, chhia leh tha hriatna emaw, an mipui vantlang dawrna zawl tawk dinhmunte chuan mi pangngai an phak ve theihna sang bera hlankaina leh chumi dinhmun an humhim theihna tur tinzawnna atana hmalakna tihna a ni.

(x) ‘Special Employment Exchange’ tih awmzia chu pisa emaw, hmun emaw, heng a hnuaia mite tana siam register vawngin emaw, a chi dang hmangin chanchin (information) lakkhawmna leh enkawlna Sawrkar hnuaia mi tihna a ni:-
(i) rualbanlote hnathawka ruai duhtute;
(ii) rualbanlo hnathawhna zawngtute;
(iii) rualbanlo hnathawh chi hnaruakte.

(y) ‘State Coordination Committee’ tih awmzia chu section 13-na sub-section (1) hnuaia State Coordination Committee din hi a ni.

(z) ‘State Executive Committee’ tih awmzia chu section 19-na sub-section (1) na anga din State Executive Committee tihna a ni.